KATALOG OKUMALARI
Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Yazma Eserler Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından 5 Ekim 2022-18 Ocak 2023 tarih aralığında 16 hafta süren "Katalog Okumaları" Sami Arslan moderatörlüğünde ve 15 lisansüstü araştırmacının katılımı ile Ayasofya Yerleşkesinde gerçekleştirilmiştir. Program kapsamında kataloglara ve kataloglamaya dair seçilmiş metinler katılımcılarla birlikte tartışılmıştır.
On altı hafta süren program kapsamında metinlerin seçiminde yedi ana başlık esas alınmıştır. Programın içeriğini kavramak adına bu başlıkların içeriğinden kısaca bahsetmek anlamlı olacaktır.
İlk başlık olan “Kataloglamaya Giriş”; kavramın açıklanmasına, amaç ve hedeflerinin anlaşılmasına odaklanmıştır. Bu doğrultuda İsmail E. Erünsal’ın kaleme aldığı TDV İslam Ansiklopedisi’nde yer alan “Katalog” maddesi başta olmak üzere beş makale incelenmiştir. İkinci tema “Kataloglama Yaklaşımları” olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye, Almanya ve İran’da ortaya konulan bazı kataloglama çalışmaları üzerine yazılmış makaleler değerlendirilmiştir. Bu makaleler genel itibarıyla kataloglama çalışmaları sırasında uygulanan yöntemlere dair genel bir perspektif sunması bakımından önemlidir. Üçüncü tema “Kataloglamada Karşılaşılan Sorunlar” olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda özellikle yazarın ve eserin doğru tespit edilmesinin araştırmacılar açısından ne kadar önemli olduğuna değinilmiştir. Ayrıca kayıtların doğru tespiti için gerekli olan nitelikli personel, bütçe ve zaman gibi etkenler de irdelenmiştir. Dördüncü tema “Osmanlı Dönemi Katalogları”dır. Bu kapsamda Osmanlı döneminde katalogların hazırlanma amaçları, kataloglama unsurları, kataloglamada karşılaşılan problemler ve çözüm arayışlarını içeren metinler incelenmiştir. Beşinci tema “Kataloglamada Fiziksel Niteleme”dir. Bu ana başlık altında kimi kavramlar da irdelenmiştir. RDA’nın ön plana çıktığı günümüz kataloglama standartlarında yazma eserlerin kataloglanması sırasında kullanılacak MARC alanları ve bu alanlara eklenecek verilerin eserin daha iyi nitelendirilmesi adına ne kadar önemli olduğu anlaşılmıştır. Altıncı tema olan “Katalog Giriş Yazıları” başlığı altında ise çeşitli kataloglar için hazırlanmış olan giriş yazıları incelenmiştir. Bir giriş yazısında olması gereken temel unsurların neler olduğu konusu irdelenmiş ve yapılacak bir kataloglama çalışması sonrasında giriş yazısında araştırmacılar için hangi noktalara değinilmesinin önemli olduğuna dikkat çekilmiştir.
Son tema olarak “Vakıf Yazmaları Kuyûdâtlı Kataloglama Projesi” kapsamında çalışmaların başladığı “İbrahim Hakkı Konyalı Kütüphanesi” tercih edilmiştir. Koleksiyonun sahibi, içeriği ve niceliği hakkında detaylı metinler incelenmiş ve bu önemli koleksiyon için kataloglama çalışmalarının başlamış olduğunu bilmenin heyecanıyla program tamamlanmıştır.
Metin: Zeynep Erol Pehlivan
