Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar, Nr: 5738, Sadık Yazar (27.05.2020)

“Nüshalarla Hasbihal” serisinin dördüncü konuşması 27 Mayıs 2020 tarihinde çevrimiçi platformda lisansüstü eğitim seviyesindeki öğrencilerin ve araştırmacıların katılımıyla düzenlenmiştir. İstanbul Şehir Üniversitesi’nden Berat Açıl’ın moderatörlük yaptığı programda İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nden Sadık Yazar sunum yapmıştır.

Berat Açıl’ın, Sadık Yazar’ı takdimiyle başlayan program, Yazar’ın sunumuyla devam etmiştir. Sunumuna manzum sözlükler hakkında genel bir bilgilendirmeyle başlayan Sadık Yazar, manzum sözlüklerin aruz öğretimindeki işlevi ve rolünden bahsettikten sonra sunumunda ele alacağı Tuhfe-i Şâhidî adlı Farsça-Türkçe manzum sözlük türündeki eserden ve bu eserin çeşitli nüshalarından kısaca söz etmiştir.

Sunumunda günümüze değin yüzlerce nüshası tespit edilen Tuhfe-i Şâhidî’nin Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar Koleksiyonunda 5738 numara ile kayıtlı olan nüshasını ele alacağını ifade eden Yazar, program süresince yeri geldikçe diğer Tuhfe-i Şâhidî nüshalarından da örnekler vermiştir. İncelediği nüshada Tuhfe-i Şâhidî’nin dışında farklı bir eserin daha kayıtlı olduğunu ifade eden Yazar, farklı eserlerden müteşekkil el yazmalarının mecmua kabul edilip edilmeyeceği sorusunu gündeme getirmiştir.

İncelediği nüshada eseri istinsah eden kişinin, bu nüshayı tashih ettiğini söylemesinin yazma eser çalışmaları açısından çok önemli olduğunu ifade eden Yazar, yazma eserlerdeki tashih kavramını ele almıştır.  Tashih, istinsah ve müstensih kavramları arasındaki ilişkiye de değinen Yazar, yazma eser çalışmalarında istinsah teriminin geçmişten beri genellikle metni kopya edip çoğaltma anlamında kullanıldığını ancak başta Sami Arslan’ın istinsah konusundaki doktora tezi ve sonrasında onu takip eden çalışmalarda görüldüğü üzere aslında istinsahın sadece basit bir kopyalama işlemi olmadığını ve sunumunda ele aldığı nüshanın da bu görüşü desteklediğini özellikle ifade etmiştir. İncelediği nüshada metni tashih eden kişinin Tuhfe-i Şâhidî’nin diğer nüshalarında gördüğü hataları düzeltip doğrusunu yazdığını ve hatta ana metne dahi müdahalede bulunduğunu bizzat ifade etmesinin yazma eser çalışmaları açısından oldukça önemli olduğunu vurgulayan Yazar, yazma eser çalışmalarında nüshaların tek tek incelenmesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha vurgulamıştır.

Katılımcıların teşekkürleri ve soru cevap kısmıyla sona eren program yeni yapılacak çalışmalar için ufuk açıcı olmuştur.

Metin: Nesibe Yazan Uslu