Dünden Bugüne Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu: TÜYATOK (09.10.2020)
"Katalog Konuşmaları" serisinin ikincisi 9 Ekim 2020 tarihinde çevrimiçi platformda lisansüstü eğitim seviyesindeki öğrencilerin ve araştırmacıların katılımıyla düzenlenmiştir. Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Tuba Çavdar Karatepe'nin moderatörlüğündeki programda İBB Atatürk Kitaplığı'ndan Hüseyin Türkmen'in sunumu yer almıştır.
Tuba Çavdar Karatepe’nin bilgiye erişim konusunda belgelerin ve bu belgelerin araştırmacıya iletimi konusunda modern terminolojideki kullanımıyla bilgi ve belge yönetimcisinin; klasik terminolojideki kullanımıyla ise kütüphanecinin önemine dikkat çekerek başladığı konuşma Hüseyin Türkmen’in sunumuyla devam etmiştir.
Hüseyin Türkmen sunumunda öncelikle Türkiye genelindeki yazma eser kataloglama çalışmaları hakkında kısaca bilgi vermiş; daha sonra Türkiye Yazmaları Toplu Kataloğu (TÜYATOK) ile ilgili görüşlerini paylaşmıştır. Türkmen, söz konusu kataloglama çalışmalarını kütüphaneci bakış açısıyla değerlendirdiğini vurgulayarak, genelde kataloglama, özelde ise yazma eser kataloglama meselesine farklı disiplinlerden farklı bakış açılarıyla yaklaşılabileceğinin ve bunun çok da faydalı olacağının altını çizmiştir.
Sunumunda el yazması kataloglama çalışmalarının yasalarla ilişkisine değinen Türkmen, “Tevhid-i Tedrisat Kanunu”, “Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun”, “Yazma ve Nadir Eserlerin Kataloglarına İlişkin Genelge”, “Kütüphaneleri Tasnif Komisyonu”, “Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun” ve “II. Kütüphaneleri Tasnif Komisyonu” gibi kanun değişiklikleri ve komisyon düzenlemelerinin katalog çalışmalarına etkisine dikkat çekmiştir. Şahsi yazmalar hariç Türkiye’deki el yazmalarının birer vakıf malı olmasından mütevellit söz konusu kanun, genelge ve komisyonların yazma eser kütüphanelerini ve bu eserlerin kataloglanmasını nasıl ve ne ölçüde etkilediğine dikkat çeken Türkmen, tüm bu etkenlerin günümüzdeki çalışmalara dahi tesir ettiğini özellikle vurgulamıştır.
Sunumunun ilerleyen bölümlerinde TÜYATOK’tan ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığının kuruluş aşamasından ve çalışmalarından bahseden Türkmen, yazma eser alanında yapılan tüm çalışmalara ve geliştirmelere rağmen el yazması kataloglama çalışmalarının 2020 yılında halen istenilen düzeyde olmadığının altını çizmiştir.
İnteraktif bir ortamda gerçekleşen sunum, Hüseyin Türkmen’in “e-Kitâbî” olarak adlandırdığı şahsi kataloglama projesini genel olarak tanıtmasıyla devam etmiş ve kataloglama alanında yaşanan sorunların çözümüne dair bazı tekliflerle sona ermiştir.
Metin: Nesibe Yazgan Uslu