Köprülü Kütüphanesi, Fazıl Ahmed Paşa, Nr:397, M.Fatih Kaya (19.05.2020)

“Nüshalarla Hasbihal” serisinin beşinci konuşması 19 Haziran 2020 tarihinde çevrimiçi platformda lisansüstü eğitim seviyesindeki öğrencilerin ve araştırmacıların katılımıyla düzenlenmiştir. Türk-İslam felsefesi alanındaki çalışmaları ve el yazmalarının duayen ismi Adam Gacek’ten yaptığı kitap çevirisiyle tanınan İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Cüneyt Kaya’nın moderatörlüğündeki programda Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nden Fatih Kaya sunum yapmıştır.

Cüneyt Kaya’nın, hadis alanındaki çalışmaları ve kitap kültürüne olan ilgisiyle bilinen Fatih Kaya’yı takdimiyle başlayan program, Fatih Kaya’nın Ragıp Paşa Koleksiyonu 1470 numarada kayıtlı hadis mecmuası hakkındaki sunumuyla devam etmiştir.

Sunumuna 1470 numaralı yazmayla ilgili yurt dışındaki çalışmalardan söz ederek başlayan Fatih Kaya, söz konusu yayınlardan hareketle el yazması çalışmalarındaki tenkitli ve tahkikli metin neşri hakkında bazı bilgiler vermiştir. Hadis çalışmalarında metin neşrinin ve metin tahkikinin önemine dikkat çeken Kaya, aslında nüsha özelindeki çalışmaların ortaya çıkışının da tenkitli ve tahkikli metin çalışmalarına dayandığının altını çizmiştir.

Tenkit ve tahkik kavramlarının, nüshalar ve genel olarak el yazması çalışmalarındaki önemine dikkat çeken Kaya, sunduğu mecmuadaki kısaltmaların ve bazı özel işaretlemelerin hadis yazmaları geleneğindeki önemine değinerek hem hadis konulu yazmalardaki hem de genel olarak el yazmalarındaki bu tip tekrar eden hususi işaretlemelerin her birinin özel bir anlamı ihtiva ettiğini ve zamanla bu özel kullanımlarda da farklılaşmaya gidildiğini vurgulamıştır.

Fatih Kaya, sunumunda 1470 numaralı nüshanın tanıtımını yaptıktan sonra hadis mecmualarına ve hadis ilmine dair bazı kavramları söz konusu nüsha üzerinden örneklendirmiştir. Bu nüshanın mukabele kayıtları açısından taşıdığı önemi, nüsha, istinsah, müstensih, mukabele, müellif ve kıraat kavramları ve bu kavramlara dair kayıtlar üzerinden örneklendirerek ifade eden Kaya, bu örneklendirme metoduyla özellikle genç araştırmacıların zihinlerinde soyut olarak var olan pek çok kavramı somutlaştırmıştır. Hem kullandığı yöntemle hem de seçtiği mecmuada yer alan yazma eserlere dair kavramlar hakkındaki literatür bilgisiyle yazma eser ve kitap kültürü alanlarında çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için velut bir yol haritası çizmiştir.

Metin: Nesibe Yazgan Uslu