Yazma ve Metin Tenkidi Çalışmalarının Problemleri 

YUAM tarafından düzenlenen “Yazma ve Metin Tenkidi Çalışmalarının Problemleri” başlıklı panel 23.02.2022 tarihinde çevrimiçi olarak gerçekleştirilmiştir. Moderatörlüğünü Gökhan Gökmen’in üstlendiği panel, Meryem Babacan Bursalı’nın “Nüshalar ve Soyları Projesi Kapsamında Yapılan Şecere İncelemelerine Bir Bakış” başlıklı sunumuyla başlamış, Nebahat Turan’ın “Yazma Nüshaların Tespit ve Temininde Karşılaşılan Problemler” başlıklı sunumuyla devam etmiş ve Kadir Turgut’un “Metin Tenkidi ve Nüsha Farkı Göstermede Usul Farkları” başlıklı sunumuyla sona ermiştir.

Bursalı, sunumunda Kadir Turgut’un yürüttüğü Nüshalar ve Soyları Projesi hakkında genel bilgi vermiş; projedeki görevi olan nüsha şeceresi tespitini ele almış ve nüsha şeceresi tespiti esnasında kullandığı malzemeleri tanıtmıştır.  Bursalı, Nüshalar ve Soyları Projesi hâlihazırda devam eden bir proje olduğu için projedeki veri girişlerinin devam ettiğine ve bu verilerdeki sayısal sonuçların değişkenlik gösterebileceğine dikkat çekmiştir.

Meryem Babacan Bursalı’dan sonra söz alan Nebahat Turan Nüshalar ve Soyları Projesi kapsamındaki görevini yazma eser nüshalarını tespit etmek ve akabinde bunları temin etmek olarak açıklamıştır. Yazma eser nüshalarını basılı kataloglar, dijital kataloglar ve neşirler aracılığıyla tespit ettiklerini belirten Turan, yazma eser nüshalarına dair en güncel ve doğru bilgilerin dijital kataloglarda yer aldığına dikkat çekmiştir. Sunumunun devamında yazma eserlerin tespit ve teminindeki önemli sorunlardan biri olarak değişen kütüphaneler meselesini ele almıştır. Güvenlik, fiziksel ortam yetersizliği, personel eksikliği ya da restorasyon gibi sebeplerle değişen kütüphanelerin, eserlerini de başka kütüphanelere devrettiklerini ve bu durumun bazı eser nüshalarına ulaşmada sorunlara yol açtığına dikkat çeken Turan, bu sorunu aşmak için bulduğu kendi yöntemlerini de paylaşmıştır. Turan, bazı nüshalara ulaşabilmek için ödenen ücretlere de dikkat çekmiş ve özellikle tezhipli ve minyatürlü eserlerin çok pahalı olduğunu belirtmiştir.

Kadir Turgut, “Metin Tenkidi ve Nüsha Farkı Göstermede Usul Farkları” başlıklı sunumunda metin tenkidi kavramını ele almış ve metin tenkidinde Nihad Sami Banarlı’nın ve Ahmed Ateş’in uyguladığı usulleri örnek göstererek Nüshalar ve Soyları Projesi’nde tercih ettikleri usulün nasıl olacağını anlatmıştır. Tenkitli neşir alanında sistemli bir usulün oluşturulmasının elzem olduğuna dikkat çeken Kadir Turgut ortak bir sistem kullanılmasının hem kendi projeleri için hem de genel olarak akademik camiadaki çalışmalar için önemli bir ihtiyaç olduğunu ısrarla vurgulamıştır.

Tenkitli neşir hakkındaki sorularla ve yorumlarla zenginleşen panel, dinleyicilerin zihninde nüsha, metin, neşir ve tenkitli metin neşri konularına dair ufuk açıcı fikirler oluşturarak sona ermiştir.

Metin: Nesibe Yazgan Uslu