Kitap ve Kütüphane: Bir “Okur” Olarak Divan Şairi, Dursun Ali Tökel (03.01.2024)

FSM Yazma Eserler Merkezi tarafından düzenlenen Kitap Kültürü Konuşmaları serisinin on altıncısı “Kitap ve Kütüphane: Bir “Okur” Olarak Divan Şairi” konusu üzerine gerçekleştirilmiştir. Berat Açıl’ın moderatörlüğünü yaptığı programda Dursun Ali Tökel konuşmacı olarak yer almıştır.

Berat Açıl’ın, divan şairi ve onun okur kimliği üzerine yapmış olduğu bir girizgâhla başlayan konuşması asıl konuya geçiş için kısa bir hazırlık niteliğinde olmuştur. Bu noktada ek olarak, kitap ve kütüphanelerin kültür tarihimizdeki önemine de vurgu yapan Açıl, Dursun Ali Tökel’in farklı bir perspektiften bakarak divan şairini bir Osmanlı okuru olarak ele almasının dikkat çekici olduğunu belirtmiştir.

Dursun Ali Tökel sunumunda öncelikli olarak, kitaplar hakkında düşüncelerini ifade edenler arasında yabancı şairlerin çoğunlukta bulunduğunu buna nisbetle divan şairlerinin azınlıkta kaldıklarını belirtmiştir. Konuşmasıyla eş zamanlı olarak gösterdiği örneklerle kitaplar hakkında yazılar kaleme almış divan şairlerinin kitapları nasıl isimlendirdiklerine değinirken günümüzde bu isimlendirmenin yerini sadece “kitap” kelimesinin aldığını ve günümüz ifadesinin daha dar bir kalıba oturduğunu vurgulamıştır.

Program esnasında değinilen konulardan bir diğeri ise kitap tercümeleri olmuştur. Kitapların büyük bir titizlikle tercüme edildiğine değinen Tökel, bu esnada Osmanlı ve İran tercümelerini karşılaştırarak her kültürün kendi unsurlarını dikkate alarak kitap tercümelerini gerçekleştirdiğini ifade etmiştir. Dursun Ali Tökel, buradan hareketle toplumlar nezdinde kültürün önemine de vurgu yaparak kitap tercümelerinin sevilmesinin önemli bir sebebinin toplum adabına ve kültürüne uygun olmasından kaynaklandığını belirtmiştir.

Programın sonlarına doğru kütüphane üzerine yaptığı araştırmalardan bahseden Tökel, adına övgüde bulunulmuş eserlerin kitap tarihi açısından önemli olduğunu ifade etmiştir. Kitapların her dönemde farklı biçimlerde övülmesinin dikkat çekici olduğuna vurgu yapan konuşmacı, bu konuda da araştırmaların devam ettiğini belirtmiştir. Son olarak divan şairlerinin devlet adamlarına yazdığı şiirlere de değinen konuşmacı, konu bağlamında bu şiirleri ele aldığını ifade etmiş ve şairlere kitap desteği sağlayan devlet adamlarının övgü dolu şiirlere konu olduğunu belirtmiştir. 

Dursun Ali Tökel, yapmış olduğu sunumla, açıklayıcı anlatımıyla ve soru-cevap bölümündeki bilgilendirici yanıtlarıyla ufuk açıcı bir konuşma gerçekleştirmiştir.

Metin: Merve Ayar