Katalog Konuşmaları IV: Berlin Kraliyet Kütüphanesi Yazmalar Kataloğu: Ahlwardt Kataloğu (12.11.2020)
“Katalog Konuşmaları” serisinin dördüncü konuşması 12 Kasım 2020 tarihinde çevrimiçi platformda lisansüstü eğitim seviyesindeki öğrencilerin ve araştırmacıların katılımıyla düzenlenmiştir. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesinden Fatih Kaya’nın moderatörlüğündeki programda Mısır merkezli Ilm Foundation for the Revival of Heritage and Digital Services kurumu araştırmacısı Abdelaty Mohy Ahmed Elsharkawy’nin sunumu yer almıştır.
Fatih Kaya’nın, Mısır merkezli yazma eser kataloglama çalışmaları ve Abdelaty Mohy Ahmed Elsharkawy hakkındaki kısa bir takdimiyle başlayan program, Abdelaty Mohy Ahmed Elsharkawy’nin Berlin Kraliyet Kütüphanesi ve genel olarak Avrupa’daki İslam yazmaları koleksiyonlarının bir araya getirilme sürecinden söz etmesiyle devam etmiştir. Ahmed Elsharkawy sunumunda İslam el yazmalarının bilinçli bir şekilde Avrupa’ya götürülme sürecinden ve bu süreçte İslam dünyasının bilinçsizlik ve çeşitli sebepler nedeniyle bu duruma ilgisiz kalmasından söz etmiştir. Tarihi açıdan çok kıymetli İslam el yazmalarının ve pek değerli nüshaların kraliyet kütüphanelerinde ya da şahsi kütüphanelerde yer almasının araştırmacılar açısından bir handikap olduğuna dikkat çeken Elsharkawy, bu sorunların aşılması için araştırmacılara kolaylık sağlanması gerektiğini ifade etmiştir.
Oryantalistlerin Suriye, Mısır ve Arabistan topraklarındaki İslam el yazmalarını Batı’ya taşıma sürecinden bahseden Elsharkawy, 19. yüzyılın ünlü Alman oryantalist ve seyyahı Eduard Sachau’nun çoğunluğu Suriye’den olmak üzere yaklaşık 30.000 İslam el yazmasını Almanya’ya götürmesinin bu noktada çok kritik olduğuna dikkat çekmiştir. Konuşmasının ilerleyen kısımlarında Berlin Kraliyet Kütüphanesindeki el yazmalarının sayısı ve içeriklerine dair bilgiler paylaşan Elsharkawy, bu el yazmalarını kataloglama sürecinde karşılaştıkları zorluklardan söz etmiştir. Katalog çalışmalarında teknik birlik olmamasından söz eden Elsharkawy, kendisine teklif edilen yaklaşık 52.000 ciltlik Kraliyet Yazmaları Kataloğunu hazırlama işini tek başına yapmak istememesinin nedenlerini açıklamıştır. Özellikle büyük koleksiyonları kataloglama işini bir kişiye ya da küçük bir ekibe devretmek yerine işin uzmanı daha geniş bir ekibe devretmenin daha doğru olduğunu ifade eden Elsharkawy, bu tip çalışmaların uluslararası ölçekte yapılmasının daha faydalı olabileceğine de dikkat çekmiştir.
Soru-cevap kısmıyla şekillenen ve akademik bir sohbet ortamında devam eden program, yazma eserlerin kataloglanmasıyla ilgili yeni fikirlerin dile getirilmesinin ardından sona ermiştir.
Metin: Nesibe Yazgan Uslu