Yazma Eser Künyelerinin Tespitinde Tek Biçimlilik Arayışı
FSM Yazma Eserler Merkezi'nin düzenlediği Yazma Eser Künyelerinin Tespitinde Tek Biçimlilik Arayışı istişare toplantısı 3 Şubat 2024 tarihinde yazma eser çalışmalarında uzman akademisyenler ve kütüphanecilerin katılımıyla gerçekleşti.
Toplantı Hatice Aynur'un yazma eser kataloglarındaki problemlerden örneklere yer verdiği sunumuyla başladı. Aynur'un sunumuyla birlikte yazma eser künyelerinin kaydedilmesinde en temel biçimsel meselelerde dahi bir standart olmadığı görüldü. Özellikle müellif ve eser adlarının tespiti, kaydedilmesi ve gösterimi hususuna yoğunlaşan araştırmacılar müstensih bilgileri, istinsah yeri ve tarihi gibi unsurların yanı sıra arşiv bilgileri, ayırıcılar, göstergeler, transkripsiyon kuralları gibi detaylar hakkında da fikir alışverişinde bulundular. Bu ihtilafların ve sorunların çözümü için yapılan tartışmalar, gelecekte yazma eserlerin doğru bir şekilde kaydedilmesi ve erişilebilirliğinin artırılması adına önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Sami Arslan'ın sunumu ise özellikle kütüphane ve koleksiyon adlarının kısaltılmasında standartların belirlenmesi, parantez içi bilgi verme yöntemleri ve metin dışı unsurların kullanımı gibi detaylara dikkat çekti. Ardından Kadir Turgut, hazırlayıcıları arasında olduğu Tenkitli Neşir Kılavuzu'ndan, Ahmet Kaylı da Türkiye Yazma Eserler Kurumu'nun önerdiği yazım kurallarından örnekler verdi. Turgut, künyelerin yazımında araştırmacılar tarafından gittikçe daha yaygın olarak kullanılan Zotero ve Mendeley gibi uluslararası referans yönetim araçlarının kullanımı konusuna üzerinde düşünülmesi gereken meselelerden biri olarak dikkat çekti.
İstişareler devam ederken künye tekbiçimliliği konusunda yazar ve kitap adlarının gösterilme biçimlerine ilişkin standart bir otorite listesi oluşturulması gerekliliği üzerinde ittifakla durulan bir nokta oldu. Bu liste oluşturulurken, kurumlar arası işbirliğinin sağlanması ve oluşturulan standartların yaygın bir şekilde benimsenmesinin önemi vurgulandı. Diğer taraftan bu çalışmaların hem kütüphanecilerin hem de araştırmacıların saha deneyimlerinden faydalanarak işbirliği içinde yürütülmesinin sonuçların sağlığı ve yaygın kullanımına giden en önemli yol olduğuna da dikkat çekildi.
Görüşmelerin sonunda, katılımcılar tarafından ortak bir görüş olarak, mevcut problemlere dikkat çekmek ve olası çözüm yollarını tartışmak amacıyla düzenlenen bir istişare toplantısı olduğu vurgulandı. Ancak, ele alınan sorunlara etkili çözüm önerileri sunabilmek için daha kapsamlı bir çalışmanın gerekliliği üzerinde mutabık kalındı. Bu doğrultuda, ilerleyen dönemde katılımcıların daha detaylı ve derinlemesine çözüm önerileri sunabilecekleri bir çalıştay düzenlenmesine karar verildi. Bu çalıştayın, yazma eserlerin doğru şekilde kaydedilmesi ve erişilebilirliğinin artırılması adına somut adımların atılmasına katkı sağlayacağına dair görüş birliğine varıldı.
Metin: Elif Derin Can
